Luidsprekers

De afgelopen jaren hebben aardig wat luidsprekers de huiskamer voorzien van muziek. Ik ben daar al heel vroeg in mijn leven mee begonnen.
Een van de eerste serieuse luidspreker sets die ik in de slaapkamer van mijn ouderlijk huis pleegde te beluisteren was de Wharfdale E30 set. Een voor die tijd heel aardige luidspreker.

Het merk Magnat was toen net in opkomst en ook daar zijn twee sets die zijn de revue gepasseerd. ik zou alleen met de beste wil van de wereld niet meer weten welke types dat waren. Maar hiernaast staan ze op de foto. In die tijd was spektakel een must en dat gaven de Magnats in grote mate. Lekker fel hoog, bulderend laag. Het kon niet op in dat kleine slaapkamertje van 2 bij 2 meter. De Magnats zijn uiteindelijk meeverhuisd naar onze flat in Velsen-Noord. De huiskamer daar was niet veel groter dan mijn slaapkamer dus dat kon lang aan 🙂
Magnat1 Magnat2

Daarna werd het echt serieus. Ik zette mijn eerste stappen in een “echte” hifi zaak, die van Hobo Hifi in Haarlem. Daar kreeg ik Translator luidsprekers te horen van de bouwer Hans Baan en heb toen de Impact 5 gekocht, een 4 weg systeem. Hans Baan ging prat op een lage q-factor van een luidspreker (van belang voor het uitslinger gedrag van de woofer) en de Impact 5 had een q-factor van 0,7, waarbij 0,5 geldt als absoluut strak laag. Ik heb daar een beste tijd goed van genoten. Zeker in de relatief kleine huiskamer met lekker dikke vloerbedekking ging dat uitstekend.
Translator impact5

Tja, als het vuur eenmaal brandt dan is het lastig blussen. Vooral als er zoveel mooie brandstof voor handen is. De volgende luidspreker hoorde ik bij Simon Happe in Beverwijk. Hij had toen nog een grote zaak in de Zeestraat (nu een klein zaakje) en ik kon mijn Impact 5’s samen met een Nakamichi Dragon (ja, die) inruilen.
Ik heb het dan over de IMF Studio Monitoren .
Geweldige luidsprekers waren dat, transmissielijnen en groot dat die waren. Je kon er bijna in wonen. En dan te bedenken dat we in een miniflatje woonden met een woonkamer van 3 bij 4m. Maar toch klonk het daar enorm goed. Ze zijn aangestuurd geweest door een Yamaha A1000 en later een Accuphase E206 versterker.
Toen we verhuisden naar het volgende huis, was de acoustiek zo anders dat ik nooit meer aan de IMF’s kon wennen. Ze pasten daar gewoon niet…..

Ja en dan moet je andere hè. Juist, je kent dat wel!
Ondertussen was Arnold Heres ook bij Hobo geïntroduceerd met zijn merk Driade. Fantastische modellen vond ik dat. Vooral om te zien. Ik heb de Driade 33 op proef gehad en daarna blind de 44 besteld onder het mom van, dat moet nog beter zijn.
Nou dat was toch echt een vergissing. Het grootste verschil was het hoog. Waar de 33 een softdome had, had de 44 een metalen dome. Dat hoeft op zich niet verkeerd te zijn maar in onze kale akoestiek (plavuizen) was het al snel geen harden. En gaat het alweer kriebelen, alleen veel te snel………………

Maar goed, naar iets zitten te luisteren wat je na een minuut of 3 al pittig irriteert is ook geen succes
Een nieuw traject werd ingeslagen: zelfbouw. Maar dan met de meest simpele onderdelen en dan het onderste uit de kan proberen te halen.
Zo had ik de middentoon unit gemodificeerd. Om het afstraalgedrag te verbeteren had ik het afdekkapje van de magneet eruit gesneden, een stukje bezemsteel als een kegel gevijld en op de magneetkern gelijmd. Voila, het werkte ook nog.
Ook de spoelen op maat laten wikkelen en bakken en eerste klas condensatoren erin.
Nou, de set heeft wel een tijdje gespeeld maar er was toch teveel mee mis om verder mee te leven.

Nou had een collega van mij een stel Magnepans in huis. Dat was de 1.4. Man, ik viel om. Scherp hoog? Dat was de Magnepan totaal vreemd. Boemerig laag? Ook niet, alhoewel dat ook wel een beetje kwam door de afwezigheid ervan. Nou, niet overdrijven, er zat best laag in, maar niet te gek zeg maar. Dus aangeschaft, via Ypma in Alkmaar.
Ik heb daar best een tijdje mee geluisterd, aangesloten op een Sphinx versterker set, de Project 2/12 set, ja die met die mono blokjes.

Zoals altijd is er altijd beter. Bij Ypma werden de spiksplinternieuwe elektrostaten van Audiostatic getoond en waren uitgebreid te beluisteren. Weer zo’n eye-opener (of is het ear-opener ?). Beter en meer laag en loeistrak, prachtig open midden en hoog. Dit was alles wat ik wilde horen.
Ze waren wel wat groot maar goed.
De ES100 bleken uiteindelijk toch ook wel nadelen te hebben. Zo gebeurde het op 5 december, toen we met 2 frituurpannen in bedrijf de gehele benedenverdieping in de vochtige lucht hulden. Zelfs de achterdeur was nat en die zit toch wel een meter of 7 van de keuken af. Tegen de tijd dat de Sint binnenkwam en de kinderen luidkeels hun liedjes ten gehore brachten deden ze dat wel zonder begeleiding, want de elektrostaten waren ondertussen door het vocht geheel ontladen en gaven geen spat geluid meer.
Wat kan een aanvankelijk leuke avond dan toch nog lullig zijn zeg.
Niet lang daarna begon ook nog de rechter luidspreker een nare resonantie weer te geven zodra ik een beetje op hoger volume draaide. Toen ging ook voor deze set de knop om en werd het wederom uitkijken naar iets anders.

Nou vond ik die Magnepans echt zo gek nog niet, alleen niet zoveel laag, dus er was wel iets blijven kleven zeg maar. Ik was ondertussen in conact gekomen met Age v/d Woud van Xanadu en die bracht net een subwoofer op de markt. Een redelijk kleine en gesloten kubus met een dikke versterker erin. Tegelijkertijd dan ook maar andere Maggies aangeschaft. Dat werd de 0.6, Kleiner dan de 1.4 maar er kwam toch een subwoofer bij, dus wat zou dat.
Nou is het met die subwoofer dus nooit echt gelukt. Het bleef me te boemerig en was gewoon niet goed te krijgen.
De Xanadu sub was geen slecht ding, er zaten zeer goede onderdelen in en ook de electronica was uitstekend, ook was Age en Bert Fruitema uiterst welwillend om een en ander goed te krijgen. Maar ook met vereende krachten werd het niet wat het moest zijn. Age heeft ook nog een stel kleine Xanadu’s neergezet. Stukken betere combi maar ook dat was het ook niet helemaal. Ik was ondertussen niet meer zo impulsief dat ik alles meteen toch maar aanschafte. Een mens leert dus toch wel wat….

Ondertussen liep het met deze kleine “leen”-Xanadu’s niet goed af. De linker Sphinx Project 12 eindbak is op een mooie middag in mei gaan oscileren en gaf daardoor een signaal van 3,5 MHz af aan die arme Xanadu luidspreker.
Nou kunnen die dit vermogen wel hebben. En een condensator laat normaal gesproken hoge frequenties door, alleen die héle hoge frequenties, die zijn funest voor de condensatoren in het filter. Bij dit soort hoge frequentie gaat de verlieshoek van een condensator (de tangens-delta) een rol spelen en wordt de condensator bij die frequenties een weerstand. En ook bij dit lage vermogen krijg je, als het maar lang genoeg duurt, alles wel in de fik.
En aldus geschiedde, eerst de ene condensator, toen de volgende en daarna de aansluitterminal. Ik kan uit betrouwbare bron vermelden dat die condensatoren in meer dingen goed zijn dan alleen hoge frequenties doorlaten, namelijk rook maken. Veel en dikke rook. Tegen de tijd dat mijn vrouw thuis kwam (ik zat lekker rustig op mijn werk) stond het gehele huis blauw en werd met gezwinde spoed de brandweer gebeld.
“Het is geen spoed hoor” had mijn lieve vrouw nog gezegd bij de melding. “Want ik zie geen vlammen” !!. Dus die rukte gelukkig met maar 12 man uit, inclusief een spuit- en ladderwagen. De brandweer had wel de bron snel ontdekt, nog voordat ze massaal alle spuiten open zouden trekken. Dat zou pas echt een bende hebben gegeven.

Uiteindelijk ben ik via Age lang blijven steken bij een set DS17E’s. En in de gelukkige omstandigheid dat dit echt hele goede exemplaren zijn en optimaal aangepast aan mijn omstandigheden.

Dat die omstandigheden af en toe wijzigen geeft op een moment toch wel weer gekriebel.
Na de verbouwing ontstond er een gebrek aan sublaag, de DS17 kwam dan toch lucht tekort. En dan……….ga je op zoek naar meer lucht.
Een toevoeging was een subwoofer van het merk BK Electronics, n.l. de Monolith DF (DF staat voor Down Fire). Een naar de vloer stralende sub met een eigen versterker aan boord.
De aanschaf is wel iets aparts want de sub is niet in Nederland te koop. Je kunt het alleen online bestellen en dan wordt begonnen aan de bouw, wat een dag of 10 duurt. Het stevige pakket wordt daarna door TNT bij je thuis afgeleverd. Hierna kun je het “beest” van 46,75 kg een plaatsje geven, aansluiten en beginnen met inregelen. Dit laatste is een tijdrovende klus waarbij je de tijd moet nemen. Ook zal de sub na verloop van tijd ingespeeld raken en zul je misschien e.e.a. wat bij moeten stellen.
De fase is traploos te regelen tussen 0 en 180 gr, de crossoverfrequentie tussen 40 en 120 Hz en de versterking is uiteraard ook in te stellen en dan voor de laagniveau- en hoogniveau input apart.

Dat een subwoofer toch een compromis is bleek na enige tijd. Daarbij heb ik het laag wat weten op te krikken doordat de Marantz UD8004 zijn intrede had gedaan en de Siltech kabels waren daar ook een goede hulp bij.
De BK heeft hier dan ook maar een jaartje gestaan.

Met mijn vorige luidsprekers, de Xanadu DS17E, heb ik voor mijn doen best lang gedaan. Het was dan ook niet zomaar een zuiltje hè. Het was een speciale versie met o.a. zilverspoelen voor de laagsectie en aangepaste demping.
Deze Xanadu’s waren voorzien van de legendarische Dynaudio Esotar D330 tweeters en voor mid/laag de Dynaudio 17W75 LQ. Resultaat: een luidspreker met een zeer open karakter en geweldig oplossend vermogen.

Ok, je voelt ‘m al aankomen, er stond dan wel een subwoofer van formaat maar het gedraai aan knoppen om toch wat bij te stellen ging toch echt vervelen en de samenhang met de Xanadu’s was niet helemaal goed te krijgen.
Na enige tijd ging het gemis van “goed” laag toch weer knagen en beging je toch weer om je heen te kijken.
Op een bepaald moment zag ik op de Xanadu site een 2e hands aanbieding van een set HRS20SE. Op een of andere manier sprak die me altijd aan, had ze echter nog nooit gehoord. Dus contact gezocht met Age van de Woud van Xanadu. Tja, dat was toch weer thuiskomen, die man bouwt wat ik wil horen.
Wat al snel duidelijk werd, het laag probleem zou met de HRS20 echt niet worden opgelost. Maar een oplossing was voor handen, de HRS17, en dan vooral de Bas Actief, moet dit klusje glimlachend klaren.
Ondanks mijn scepsis togen we op een mooie dag richting IJsselmuiden. Het bleek een zeer muzikale maar vooral erg gezellige dag te worden. Muziek, muziek en nog eens muziek. En lekker oude koeien uit de sloot halen natuurlijk. Zoals de dag dat Age en Bert Fruitema de DS17E’s kwamen brengen en we we met z’n alleen hier thuis boerenkool hebben gegeten, ik spreek over ergens half jaren 90!
De HRS17 BA werd uitgebreid beluisterd en uiteindelijk kon ik het zilverkleurige stel achter in de Toyota kiepen en meezeulen naar Heerhugowaard.
Aldaar aangesloten werd natuurlijk het vermoeden de waarheid. De “oude” DS17E mkII konden hier echt niet meer aan tippen. Wat een ruimte, wat een openheid, wat een energie in het laag. Alles viel op z’n plek, kippenvel………..
Het gebrek aan laag is nu ook in het geheel verdwenen. De HRS17 BA heeft in elke kast een aparte versterker voor het laag. Daarmee heb je sowieso energie zat, maar kun je ook heel fraai de output en de kantelfrequentie traploos regelen. Daarnaast is de fase omkeerbaar. Age heeft in een exclusieve meetsessie laten zien wat die instellingen doen. Erg prettig want nu is het in de praktijk erg gemakkelijk terug te herleiden wat die instellingen werkelijk klankmatig voor effect hebben. En daar gaat het uiteindelijk om.
Xanadu HRS17

Tijdens het wachten op de zwarte HRS17 BA kwam Age met het bericht dat de jubileum luidspreker in aantocht was. We hadden al afgesproken dat ik de HRS17 zo weer in kon leveren en aangezien ik de zwarte nog niet in huis had hebben we meteen de jubileum besteld, dit is de HRS17 “First2Decades” geworden. De eerste set van de jubileum uitgave van Xanadu vanwege het 20 jarig bestaan is geboren: de Xanadu HRS17 First2Decades.

Lees er HIER alles over

Xanadu HRS17 F2D BA Xanadu HRS17 F2D BA-3

Age van Xanadu was bezig met de bouw van de “custom build” Xanadu’s op basis van de HRS55 Keramiek!
Die is inmiddels gearriveerd in de vorm van de HRS 52, je kunt HIER meer over lezen.

overzicht_audioenzo_2016_01

Als je het geluk hebt toch nog een fikse upgrade in huis te krijgen dan maakt dat je jaar meteen al goed. De Xanadu HRS52 is afgewisseld met de magnifieke HRS80 NEO. Wat een fraaie luidspreker is dat zeg, niet te geloven. Lees HIER meer….

Na een beste tijd met bovenstaande HRS80 te hebben gespeeld, kwam plotseling de nieuwe monitor van Xanadu op de proppen, de Xanadu HRS22YH-MG. Zo zeg. dat speelt een partijtje fraai. Lees HIER hoe dat is gegaan.
Een foto, anders is het niet gebeurd:

Reacties zijn gesloten.