Wow, wow, wow…. had ik al wow gezegd? De toon maakt de muziek en een eerste zin als deze doet dan ook niet anders, het zet de toon voor de rest van dit schrijfsel.
Hoe dat is ontstaan is al een beetje te lezen in het verslagje van begin dit jaar, toen Age van Xanadu langs kwam met een aantal luidsprekers waaronder de HRS22 monitor. En de muziekbeleving met de HRS22 was zodanig gaaf dat ik dezelfde dag een set heb besteld en iedereen die mij een beetje kent weet dat ik dat niet zomaar doe, dan is er iets speciaals.
Age gaf al een dat het nog wel even kon duren, er was namelijk ook nog een versie in aantocht met een ambachtelijk gemaakte houten kast (geen MDF dus). Ach, ik had muziek via de Xanadu HRS80 en dat is natuurlijk verre van een straf om nog een poosje naar te luisteren.
Wel ben ik meteen bezig gegaan voor een set stoere stalen stands. Daar heb ik een tekening voor geproduceerd en heb ze bij Stoer Metaal in de Goorn laten maken. Ze kunnen er alvast maar staan toch? De vier vierkante kokers zijn deels met fijn zand gevuld, dit maakt de stands zwaar en stil.
In de tijd die volgde heb ik met Age contact gehouden over de ontwikkelingen. Nou heeft Xanadu van meerdere modellen een magnesium versie en voor de HRS22YH is dat niet anders en op een gegeven moment kwam de vraag of ik dáár interesse in had. Dat was niet tegen dovemansoren gezegd en ik ging daar uiteraard mee akkoord, zeker gezien mijn ervaringen met de HRS17-F2D.
Zo’n magnesium versie is niet even een kwestie van een andere unit in de kast schroeven, ook het filter moest worden aangepast en dan gebruikmakend van componenten die de hogere resolutie ofwel oplossend vermogen van de magnesium unit recht aan doen.
Ook het uiterlijk van de HRS22-YH was onderwerp van gesprek en ik vond het echte hout prachtig, maar dat paste niet echt in ons interieur, het oog wil ook wel wat. Maar het was mogelijk om het hout ook in een donkere, bijna zwarte kleur te maken. Om contrast in het uiterlijk te krijgen zijn de front- en bodemplaat in hoogglans piano zwart gespoten.
Ik had intussen wel de HRS80 te koop gezet en begin juli is de set naar een nieuwe baas gegaan. Ik nam toch wel met enig weemoed afscheid hoor. Daarbij begon toen tevens een periode zonder luidsprekers en dan merk je hoezeer je verpest bent met kwaliteitsweergave. Met een paar in-ear oortjes naar muziek luisteren is toch echt een heel andere beleving.
Afijn, om een lang verhaal nog wat langer te maken, woensdag 28 september werd een dag om niet meer te vergeten, de blauwe Renault van Age reed voor en twee veilig ingepakte luidsprekers werden de kamer ingesjouwd.
En dan is het toch een feestje hè. Ik had de luidsprekers nog niet in real-life gezien, maar toen de verpakking eraf ging was het nog meer feest. Het is een prachtig stel luidsprekers geworden, de afwerking is geweldig fraai, smetteloos gespoten hoogglans en de combinatie met het donkere hout pakt echt heel mooi uit, super. Ook de magnesium unit smoelt erg gaaf in deze kleurstelling.
Nadat de monitoren op de stands waren geplaatst bleek ook dit een optisch prima match en staat er een erg stoere set.
De stereotoren had een beste poos uitgestaan maar ik was zo verstandig geweest om, op de eindversterkers na, de boel de dag ervoor al aan te zetten. Nadat de luidsprekerkabels in de magnifieke Mundorf poolklemmen waren gestoken en ferm vastgedraaid, konden ook de Kinki monoblokken op spanning.
De eerste klanken zijn altijd spannend en nu eigenlijk in het bijzonder, ik deze versie immers nog niet op mijn set gehoord. Maar om maar meteen met de deur in huis te vallen, de HRS22YH-MG klinkt bizar goed. Inderdaad een hoog oplossend vermogen is je deel bij deze monitoren en zoals de trouwe lezer wel weet, ik ben stapelgek op resolutie en wil elk detail in de muziek horen. Ik lees wel vaak dat veel detail voor onrust in het geluid kan zorgen maar ik heb het idee dat er dan iets anders aan de hand is, eigenlijk dat er dan iets mis met de aansturing. Mijn set welke de speakers aanstuurt is dan wel detailrijk maar het is een erg zuiver signaal met lage vervorming en het digitale deel kenmerkt zich door een erg lage jitter. En dat brengt eerder rust dan onrust, ondanks dat het detailrijk is.
Maar niet alleen een zuivere aansturing doet wonderen, een lage vervorming door de gebruikte componenten in luidsprekers is van groot belang. En daar komt het voordeel van goede spoelen, condensatoren en units weer naar voren en is bepalend voor de geluidskwaliteit. Gezien de geluidskwaliteit bewijzen de in de HRS22YH-MG gebruikte onderdelen, zoals Tritec spoelen met Hexagonal draad gewonden, de Mundorf Ultra weerstanden en de MCaps Supreme condensatoren, dit maar weer eens.
De plaatsing van deze monitoren heeft wel iets meer aandacht nodig dan wat ik gewend was met de HRS80. Die laatste kon je gerust wat heen en weer verplaatsen zonder dat het laag daar heel veel mee veranderde. Het midden en hoog werd daarentegen bij de 80 wel weer wat meer beïnvloed.
Om het laag van de HRS22YH-MG optimaal te krijgen was het nodig om ze wat dichter bij de muur te plaatsen, de achterzijdes staan nu 40cm vanaf de muur en dat speelt simpelweg geweldig, diep, vol en mooi gelaagd.
Lage tonen zijn in principe omnidirectioneel maar het is toch nog wel een verschil of het laag uit een basreflexgat uit een van de zijdes van de speaker komt, of dat het zoals hier direct al rondom afstraalt vanuit de spleet tussen de kast en de bodemplaat.
Deze spleet ontstaat doordat de bodemplaat met enkele millimeters ruimte onder de kast is gemonteerd en maakt deel uit van het uitgekiende basreflex systeem en is een samenspel van diverse openingen in de speaker. Dit systeem reguleert niet alleen hoeveelheid laag en hoe diep het gaat, maar bepaald vooral ook de kwaliteit ervan en blijkt uiterst effectief.
Opvallend is dat bij verplaatsing van de luidspreker de 3D bubbel er niet onder lijdt en de diepe en brede staging mooi overeind blijft. Het hoog wordt hier net zoals bij de HRS80 weergegeven door de grote bandtweeter, die wordt in diverse modellen van Xanadu gebruikt en dat is niet voor niets. Deze bandtweeter geeft de ragfijne details zo mooi weer, ik ken niet veel andere systemen met deze kwaliteit hoogweergave. Deze unit is niet de enige die hier alle krediet voor heeft, de gebruikte filtering is ook van groot belang, zowel qua ontwerp als qua componentenkeuze en dit zijn de zaken die Age ongelofelijk goed beheerst en ik noem het gewoon kunst.
Uiteindelijk draait het allemaal om één ding en dat is muziek:
Een zeer lekker nummer is The Cool Cat van Antonio Forcioni’s album Tears Of Joy. Krachtig gitaarspel, diep laag en het goed te horen hoe “plastisch” ofwel soepeltjes de weergave is. De stage is zeer diep, alsof de muur achter de luidsprekers niet bestaat en de muziek vloeit met ongekend gemak. Dit is echt genieten!
Uiteraard mag Anette Askvik’s Liberty niet ontbreken, daar zitten wat mooie elementen in welke uitstekend zijn om de geluidskwaliteit te beoordelen. Zoals al eerder geschreven eindigen haar zinnen vak in een heel zacht soort gemispel en hoe duidelijk en verstaanbaar dat nog klinkt is een mooie maatstaf voor detail. Nou dat zit bij deze MG versie meer dan snor.
Ook de sax en vooral de eerste aanzet daarvan is zo’n kenmerkende eigenschap van dit nummer. Dit is erg goed te onderscheiden en ook de kracht van de sax is fenomenaal.
De harp in Andreas Vollenweider’s nummer The Five Curtains van het album Book Of Roses klinkt vol en elke snaar ragscherp afgebeeld, heel fraai. Het laag wat bij zo’n 40 seconden wordt ingezet gaat zeer diep en rolt heerlijk de kamer is. Hier is goed de kwaliteit van de monitor in samenwerking met de Kinki Studio EX-B7 monoblokken te horen, strakke en diepe bassen en prima in de greep.
Als we het toch over diep laag hebben, dan moet ook Michel Jonasz’s Le Temps Passe niet ontbreken. In dit nummer zit zeer diep laag, ik dacht met een zes-snarige bas gespeeld en voor veel sets zeer lastig in de klauwen te houden. Hier maakt het ook veel uit hoe de luidspreker de lucht in de ruimte aanstoot en de akoestiek een grote rol gaat spelen. Maar ook dit kunstje gaat de monitor goed af en is de kwaliteit van het basreflex systeem goed te merken. Verder vind ik het geen fijn nummer, vooral zijn stem niet, maar over smaak valt niet te twisten.
Het nummer Revamp van Hoff Ensemble’s album Polarity kenmerkt zich door een mooie ruimtelijke weergave. Vooral de snaardrum in dit nummer valt daarin op en hoort achterin het geluidsbeeld gepositioneerd te worden, de HRS22’s zetten deze daar dan ook perfect neer.
Die Tänzerin van Ulla Meinecke heb ik al vaker gebruikt om audio apparatuur aan de tand te voelen. De minieme details op de achtergrond aan het begin van het nummer worden heel precies en duidelijk weergegeven, dat is duidelijk de verdienste van het magnesium denk ik, echt heel fraai.
Ula’s stem staat mooi voorin het beeld, klinkt ongekend krachtig en dat maakt de beleving heel intens.
Het is maar een korte opsomming van kenmerken die opvallen tijdens een periode van intensief luisteren en zaken noteren. Altijd leuk om te doen en vooral als het uitpakt zoals je hoopt. En dat valt dus niet tegen zoals je kunt lezen, integendeel en ik was best wat knaps gewend.
Het wordt nog leuker ná deze periode, waarbij de voetjes op tafel gaan, rood wijntje erbij en gewoon er heerlijk ontspannen kan worden. De set wordt dan eigenlijk vergeten en er is alleen muziek. Een set die dat kan is voor mijn de juiste en de HRS22YH-MG maakt daar geheel terecht nu deel van uit.
Tja, de conclusie is wow, wow, wow…. of had ik dat al gezegd? Ik heb wel wat monitoren horen spelen en vaak best goed. Vooral de ruimtelijke afbeelding was dan vaak het winstpunt, op laaggebied leverde het dan wel weer wat in. Alhoewel een Xanadu HRS20 op dat gebied ook wel z’n mannetje staat.
Maar wat de HRS22YH-MG hier presteert is in mijn beleving heel bijzonder en ik ben gelukkig niet de enige die dat vindt. Eigenlijk iedereen die bij Xanadu binnen hobbelt en deze monitor heeft beluisterd is verbaasd over de kwaliteiten.
Het hele plaatje klopt gewoon, mooi gebouwd, prachtige ruimtelijke afbeelding, perfect samenspel van laag tot hoog, pace & rhythm om van te smullen en een zeer natuurlijk timbre. Daarbovenop krijg je een laagweergave die voor het juiste fundament zorgt en ongewoon goed is voor een monitor van dit formaat.
De Xanadu HRS80, ik heb ervan genoten en had dat nog jaren kunnen doen. Doet deze HRS22YH-MG de HRS80 vergeten? Nee natuurlijk niet, beide zijn onwijs goede luidspreker systemen. Heb ik spijt van deze voor sommigen rare wissel? Ook dat absoluut niet, ik geniet met volle teugen van de muziek beleving van deze fantastische monitor en dat ga ik voor langere tijd volhouden ben ik bang 😛
Ook in de race voor monitoren of luidsprekers in het algemeen? Dan mag de Xanadu HRS22YH-MG absoluut niet op de wensenlijst ontbreken.
Gebruikte apparatuur:
AEZ nanotec Power Strada #308 / Iego 8075BK koper-rodium voedingskabels
Purecable nanoPWR 309 voedingskabel (1x gebruikt op de DAC)
Purecable 8-voudig Nano Block met iFi AC iPurifier
Synology DS212+ NAS
SOtM sNH-10G switch met sCLK-EX op sPS-500 voeding
Intel NUC8i7BEH met Roon ROCK met iFi DC iPurifier2 in de voeding
Purecable netHQ V2 netwerkkabels (3x)
SOtM sMS-200Ultra Neo met sPS-500 voeding
Tubulus Argentus USB V2 kabel
Holo Audio MAY Level 3 Kitsune (KTE) DAC
Purecable linkMSTR XLR interlink
Holo Audio Serene Level 2 Kitsune (KTE) voorversterker
AEZ Furutech FA-αS22/CF-102(R) RCA interlink
Kinki Studio EX-B7 mono eindversterkers
AEZ nanotec SP#79 PTC1 / Furutech FP202(R) luidsprekerkabel
Xanadu HRS22YH-MG
