Met de komst van de Mano Ultra MK3 Farad Music Streamer is ook de I2S ingang van de Holo Audio MAY KTE DAC in gebruik. Deze verbinding heb ik al eerder gebruikt en met diverse HDMI kabels, zoals de Audioquest Pearl en Carbon, de Pink Faun IL-1 en IL-2 en de Tubulus Argentus I2S kabel.
Bij de Mano Ultra MK3 heb ik de Audioquest Pearl weer mee besteld, voor de prijs van een paar tientjes is dit namelijk een prima verbinding, in een later stadium zou ik altijd nog kunnen kijken naar andere mogelijkheden. En die zijn intussen in zicht gekomen.
Bij deze “battle” treden een viertal I2S HDMI kabels in de arena, namelijk: Audioquest Pearl-48 (0,6m €35,-), Ricable Visus (0,5m €59,-) , Pink Faun IL-1 (1m €895,-) en Purecable Optimus (0,75cm +/- €1500,–). Met dank aan respectievelijk Bas de Vos, Jos en Rob van Magna Hifi en Koen Gelderman van Purecable voor het beschikbaar stellen van de kabels.
De Purecable is duidelijk de duurste en komt door het feit dat het een geheel met de hand gebouwde kabel is. De gebruikte PC-Triple C draad wordt speciaal voor hen gemaakt de montage is behoorlijk arbeidsintensief, zoals aderparen twisten in een specifieke slag, afschermen per paar, verwerken in tubing, overall afscherming en dat alles in connectoren zien te solderen.
De Pink Faun IL-1 is de meest imposante om te zien. Ook deze kabel wordt deels met de hand geassembleerd en bestaat uit 4 afzonderlijke kabels welke netjes in 3D geprinte kokers samenkomen bij de HDMI connectoren. De aders zijn opgebouwd uit niet-inductief vertint koper en omwikkeld met ultra-laag diëlektrische weefsels door PTFE-buizen gevoerd.
De Audioquest en de Ricable zijn beide opgebouwd uit OCC koper (long grain) en afgeschermd.
De prijsverschillen zijn dus aanzienlijk, maar goed, het kan ook zomaar aanzienlijke verrassingen opleveren, je weet nooit. Met de AQ Pearl en Pink Faun IL-1 heb ik al ervaring, de Ricable Visus en Purecable Optimus zijn nieuw voor mij.
Het is voor mijzelf altijd wel de vraag waarom er gekozen is voor de fragile constructie van een HDMI connector. Die vind het namelijk niet fijn om door een zware kabel de hoek om getrokken te worden. Een RJ45 oplossing zou wat mij betref een betere zijn.
HDMI kabels vergelijken is niet zomaar even gedaan. Het is luisteren, elke een aantal dagen. Dan een periode luisteren, noteren, wisselen, luisteren, noteren enz, enz. En dat bij verschillende nummer.
De nummer die ik ervoor heb gebruikt heb ik in een aparte playlist gezet en dat zijn:
- twee nummers van Fink van het live album Wheels Turn Beneath My Feet, namelijk Perfect Darkness en Trouble’s What You’re In. Een prachtig opgenomen live album met een mooie ruimtelijke afbeelding.
- Jason Isbell & The 400 Unit, album The Nashville Sound, nummer If We Were Vampiers. Fijn gitaarspel en mooie stemmen
- Eva Cassidy, album Nightbird, nummer Aint No Sunshine. Mooie dynamische gitaar aanslagen, prachtige stem, fragiel als het fragiel moet maar ook krachtig als het krachtig moet zijn. Heerlijke piano klanken.
- Pulse Percussion Ensemble, album Pulse Percussion Ensemble – live, nummer Trio Per Uno Part 1. Een percussie nummer met bizar veel energie en geweldige ritmes.
Over mega grote verschillen, daar kan ik kort over zijn, die zijn er niet. Dus geen verschillen die je onderkaak spontaan naar je knieën doen vallen of van de bank laat lazeren van verbazing. De verschillen die er zijn moet ik dus zoals al gezegd onder een vergrootglas leggen om ze te kunnen duiden. Uiteraard zijn er dan mensen die zeggen dat de verschillen te klein zijn om je druk over te maken of om er veel geld aan uit te geven. Maar voor mij zijn dit soort verschillen juist de krenten uit de audiopap. Hoeveel geld iemand er aan besteed is uiteindelijk een eigen keuze.
Tijdens de eerste sessies was er voor mij eigenlijk al snel een opvallende kabel en dat is de Ricable en presteerde in mijn set het minst. De tonale balans is mijn wat te helder en het laag wat te slank. Bij het trommel geweld is dat goed waar te nemen waar de laagenergie minder is. Ook de basedrum bij Fink is wat minder vol. Niet te verwarren met strakker , dat klinkt toch anders. Overall komt de kabel wat onrustig over qua klank.
De Pink Faun doet in mijn set de beste zaken in vooral het laag en middengebied. Ik zal proberen een beetje te visualiseren wat ik onder andere ervaar met deze HDMI kabel bij bijvoorbeeld het nummer Trio Per Uno Part 1.
Stel je voor, je zit er live bij in de zaal, de drummer slaat met drumstokken op de grote trommel op redelijk tempo, geen mega snelle roffel, maar zodanig dat de stokken met het blote oog nog goed zijn te volgen. Nou nemen we dit op met een videocamera en wel met een een lage sluitersnelheid en dan zul je zien dat bij het afspelen van de video, de beweging van de trommelstokken niet meer helemaal scherp te volgen zijn, het beeld versmeert als het ware iets. Nemen we dit op met een camera met een snelle sluitertijd dan zal je merken dat bij het afspelen de beweging van trommelstokken prima en scherp zijn te volgen zonder versmering.
Het fenomeen wat ik hierboven beschrijf is eigenlijk dezelfde ervaring met deze kabels bij het beluisteren van deze trommels. Bij de ene kabel is de aanslag van de trommelstok op de trommel strakker en beter omlijnt en dus beter te volgen dan de andere kabel waarbij de definitie een beetje lijkt te versmeren.
De Pink Faun doet het op dit gebied het beste, het getrommel is zeer duidelijk te volgen. De Ricable versmeert dit het meest en hangt dan ook hiermee onderaan de lijst qua prestaties. De AudioQuest doet dit al een stuk beter en de Purecable hangt hier dicht tegen de Pink Faun aan.
Bij de Purecable valt het ragfijne mid/hoog tot hoog op wat net iets zijiger speelt dan de andere drie kabels zonder dat er details verloren gaan. Goed te horen bij het gitaarspel op If We Were Vampiers van Jason Isbell maar ook door de haarscherpe afbakening van de stem van Eva Cassidy.
De nummers van Fink blinken uit in eigenlijk alles. Er is veel ruimte te horen, fraaie strakke bas, geweldig stem met veel emotie en een heel fraaie live beleving. Vooral dat laatste is een kenmerk wat verschilt tussen de kabels. Met de ene kabel blijf je meer betrokken bij de muziek dan de andere. Kenmerkend is dat ik met de Ricable merkte dat mijn aandacht sneller verslapte en ik mezelf betrap op een beetje surfen op mijn tablet in plaats van naar de muziek te luisteren. Bij de andere drie had ik dat niet en vooral bij de Pink Faun en de Purecable was de betrokkenheid groot en genoot ik van de heerlijk muziek.
Eva Cassidy’s stem maar ook het fraaie gitaar en pianospel komt het beste uit de verf met de Purecable en de Pink Faun waarbij de Pink Faun in het laag en laag/midden net even meer definitie biedt en de Purecable juist weer in mid/hoog en hoog. De Audioquest doet eigenlijk niets verkeerd maar de Pink Faun en Purecable pieken er op genoemde aspecten net overheen.
Hetzelfde fenomeen heb je bij Jason Isbell’s If We Were Vampiers, daar is alleen in het laag wat minder te beleven waardoor de Purecable en de Pink Faun nagenoeg hetzelfde scoren. Ook hier gaat de Ricable helaas als laatste over de eindstreep.
Als ik er cijfers aan moet geven en dan gewogen in mijn set, dan presteert overall gezien de Pink Faun het best naar mijn smaak, maar de Purecable zit er heel dicht tegenaan. Als die iets meer definitie in het laag tot mid/laag had gehad was het een gelijkspel geweest. In een set met een andere laag c.q. mid/laag weergave kan dit zomaar net aan anders uitpakken.
Ergio conclusio, de uitslag in míjn set waarbij er geen rekening gehouden is met de aanschafprijs: Pink Faun IL-1: 100%, Purecable Optimus: 95%, Audioquest Pearl 75% en de Ricable Visus 40%.
Zoals altijd is dit mijn beleving en interpretatie van wat ik subjectief denk te horen. In een andere set kan de balans net de andere kant op gaan vooral bij de kabels die dicht tegen elkaar aan zitten zoals de Purecable en Pink Faun. Ik denk dat de plaats van de Ricable onderaan het lijstje niet zo snel zal veranderen. Absoluut gezien zijn zoals gezegd de verschillen klein, maar relatief gezien is het verschil daar toch te groot voor.
Het was een leuke exercitie, veel inspanning door veel gewissel maar wel weer erg leuk en leerzaam. Gebruik het als een hulpmiddel bij een keuze, doe ermee wat je wilt 😀
Linkjes:
PRODUCTPAGINA PINK FAUN IL-1 (Magna Hifi)
PRODUCTPAGINA PURECABLE OPTIMUS HDMI
PRODUCTPAGINA RICABLE VISUS HDMI
PRODUCTPAGINA AUDIOQUEST PEARL HDMI (Magna Hifi)
Gebruikte apparatuur:
AEZ nanotec Power Strada #308 / Iego 8075BK koper-rodium voedingskabels
Purecable nanoPWR 309 voedingskabel (1x gebruikt op de DAC)
Purecable 8-voudig Nano Block met iFi AC iPurifier
Synology DS212+ NAS
SOtM sNH-10G switch met sCLK-EX op sPS-500 voeding
Intel NUC8i7BEH met Roon ROCK met iFi DC iPurifier2 in de voeding
Purecable netHQ V2 netwerkkabels (3x)
Mano ULTRA mkIII Farad Music streamer
Holo Audio MAY Level 3 Kitsune (KTE) DAC
AEZ Furutech FA-αS22/CF-102(R) RCA interlinks
Holo Audio Serene Level 2 Kitsune (KTE) voorversterker
Kinki Studio EX-B7 mono eindversterkers
AEZ nanotec SP#79 PTC1 / Furutech FP202(R) luidsprekerkabel
Xanadu HRS22YH-MG
